Santo Tomas ogia

Santo Tomas eguna dela eta, txorixoz beteriko opil bat egin dut nire mutilaren eskaeraz. Gainera, ogi osoa jarraian egiteko astirik ez nuenez, lehen hartzidura hozkailuan egin nuen, egun batetik bestera utziz.

Osagaiak:

• 250g gari irin zuri
• 140ml ur
• Gatz pixka bat
• 3g legami fresko
• Txorixo bat

Lehenik eta behin, irina, ura, legamia eta gatza nahastu nituen koilara batez lehenik, eta eskuz, ondoren. 10 minutu horrelaxe utzi ondoren, ondo oratu nuen dena, eskuz, orea lixo-lixo eta ‘membrana proba’ pasa zuen arte. Orduan, olioztaturiko ontzi batean sartu, plastiko batez estali (ez lehortzeko) eta hozkailuan sartu nuen hurrengo egunerarte.

Hozkailutik ateratakoan, desgasifikatu, opil itxura eman eta 5 minutuz lasaitzen utzi nuen. Ondoren, forma luzexka eman eta barruan txorixoa sartu nuen. Ondoren, orearen gainazalari tentsioa eman nion eta opila prest utzi nuen. Bitartean, labea berotzen jarri nuen 230ºC-tara. 45 minutu igaro ondoren, orea berriz igota zegoen, eta labea beroa zenez, laberatu egin nuen. Lehen 20 minutuak 230ºC-tara ur-lurrunarekin, eta beste 25 minutu 200ºC-tara eta urik gabe.

 

OHARRA: Errezeta hau hemen topa dezakezue gazteleraz.

AVISO: Podéis encontrar esta receta en castellano aquí.

Ama ore desberdina II.

Hemen duzuen ogia, honen berdina da.

Taxua desberdina, artaziekin eginda. Hortik punta zorrotz hoiek.

Eta orduan? pentsatuko duzue.

Ba, gauza bat bai duela desberdina, garrantzi haundikoa gainera esango nuke.

Hasteko, aurrekoan bezala, pasa zen ostegunean ama ore desberdina (aurre-hartzigarria?) egin nuen. Goizeko 07:00etan prestatu, sukaldeko mahai gainean utzi eta lau ordura hozkailuan sartu nuen.

Eta nun dago desberdintasuna? baaa, denboran.

Ama orea prestatu nuenetik, ogia egin arteee ……… 74 ordu t´erdi pasa zirela. Hiru egun pasatxo eta emaitza hor dago. Nire ustez, oso erosoa eta kriston autonomia eman dezakena, estuasunak amaitu dira ;).

Zuei, zer iruditzen zaizue?

• Atzo, nire blogeko sarrera prestatzen nengoela albiste txar bat jaso genuen. Deportiboko lagun bat, mendi istripu baten ondorioz hil zitzaigun.

Sarrera hau, hiri dedikatua Juan Luis.

Animo!!! Mertxe, Ziortza, Ehari, ….

Muxu bana.

Ama ore desberdina.

Ogiaren munduan hasi nintzenetik bisita dexente egin ditut. Errotak ikustera, okindegiak, proiektuak eta abar. Okin askori ama orea erabiltzen dutela entzun izan diet, baina beti, zalantzak izan ditut. Gabon garaian okindegi hoietariko bat bisitatzera joan ginan, bertan, oso garbi ikusi nuen eurek (gehienak) erabiltzen duten ama orea nolakoa den eta orduan probatzeko gogoa sartu zitzaidan.

Gaurko ogia sistema horrekin egindakoa da. Ez da lehenengo aldiz legamia erabiltzen dudala. Behin, ogi bat egin nuen eta Elgetan emandako ikastarorako froga batzuk ere. Ordutik erabili barik neukan lagatzen duen zaporea ez zaidalako gustatzen, eta hori, kantitate gutxi erabilita. Bainaaaa, gabonetatik (bisita ondoren) nire buruan zerbait amaitu barik izango banu bezala somatzen nuen. Pasa zen astian, froga bat egiteko legami freskoa erosi nuen eta hemen emaitza.

Osagaiak guztira:

• “Los Pisones” irin txuri ekologikoa, 345 gr.
• Semola irina, 255 gr.
• Ura, 400 gr.
• Gatza, 13 gr.
• Legami freskoa, 2 gr.

Prozesuak ordu batzuk (dexente) behar ditu. Nik horrela egin nuen. Bezperan bol baten,  irin txuritik 200 gr. jarri nituen, ura beste hain beste, eta legamia. Nahastu, estali, eta 25-26ºtan bost ordu laga nuen bikoiztu arte. Ondoren, hozkailuan sartu eta hamabi ordu izan nuen. Ordu hoiek pasatu ondoren, hozkailutik atera, eta ordu eta erdi inguru giro-tenperaturan euki nuen.

Beste bol baten geratzen zitzaidana nahastu nuen, hau da, irin txuria 145 gr., semola irina 255 gr., ura 200 gr. eta gatza. Nahasketa horri, bezperan egindakoa gehitu nion. Mahai gainera atera eta 10 minutu inguru oratu nuen, beti atsedenaldiak emanez. Olioztatutako bol baten sartu eta 2 orduko hartzidura eman nion, atera, tolesdura antzeko bi edo hiru eman ondoren formatu eta banetoira sartu nuen. Beste ordubete eta erdiko hartzidura egin ondoren, aurrez berotutako (260º) labean sartu eta 50 minututan eginda zegoen. Lehenengo ordu laurdena 250-225º artean eta amaitu arte 225-190ºtara.

Emaitza, legamiarekin zuzenean egindakoa baino askoz gehiago gustatu zait, bainaaaa, duda barik, nire ama oreaz egindako ogiekin geratzen naiz. Zalantza barik sistema hau gehiagotan erabili dut, kriston *indarra duelako. Gehien bat ogi goxoak, roskoiak eta halakoak egiteko.

* Begiratu Karapaixoak daraman legami kantitatea eta gaurkoak daramana, alde txiki bat badago ez?

Oharra.- Hozkailutik atera nuenean susto txiki bat izan nuen, zentimetro eta erdi jaitsita zegoen eta zalantzak izan nituen. Joe, igual denbora larregi izan dut pentsatu nuen, baina behin hasita, aurrera ez? eta hor dago emaitza, beraz, lasai egon.

Muxu bat.

Calzonne pizza

Etxean pizza ia astero egiten dugu, hozkailuan ditugun soberakinak aprobetxatzeko (eta bide batez, afari goxo bat egiteko…). Baina orain arte ez nintzen inoiz ausartu calzonne-a egiten. Eta egia esan, ez da zaila. Pizza baina pixka bat zailagoa da, baina batez ere ixterako orduan orea fina eta biguna denez apurtu egin daitekeelako.

Osagaiak (2-3 pertsona):

• 200 g gari irin zuri (Rincon del Segurakoa)
• 130 ml ur epel
• 4g legami fresko
• Gatz pixka bat
• 2 koilarakada oliba olio
• Albahaka lehor pixka bat
• Miltxoleta hazi batzuk (apaintzeko)
• Pizzarentzako osagaiak: tomate saltsa, barazkiak, arrautza pare bat, laktosa gabeko gazta…

Lehenik eta behin, orea prestatu behar da. Horretarako irina, ura, legamia, gatza, oliba olioa eta albahaka nahastu. Hasieran goilara batekin nahastu, 10 minutuz utzi, eta ondoren, ondo oratu 10 minutu inguruz. Leku epelean utzi 1’5 orduz, tamaina bikoiztu arte.

Ondoren, orea igoa dagoenean, irina jarri mahai gainean eta orea zabaldu calzonnearen amaierako tamainaren bikoitza izan arte (gero tolestu egingo dugulako orea). Zabaldua dagoenean, osagaiekin bete orearen erdia, izkinak zikindu gabe (hobeto itsasteko gero). Azkenik, osagairik gabe dagoen ore zatia, beste orearen gainean jarri, tolestuz, eta izkinak ondo itxi. Nik urarekin gainazala busti eta mitxoleta haziak jarri nizkion, apaintzeko.

Labea 250g-tara berotu, eta bertan sartu pizza. Labean egin gainazala gorritua dagoela ikusi arte. Atera, eta jateko prest dago! Hori bai, kontuz ibili, itxia dagoenez oso beroa egongo baita barrukoa (tomatea, gazta…).
OHARRA: Post hau gazteleraz hemen irakur dezakezue

AVISO: Podéis leer este post en castellano aquí

Legamiak

Legamia sukaldean nahikoa erabiltzen dugun osagaia da, baina, egia esan, legamiei buruz ez dakigu gauza handirik, eta gainera, kontzeptuak eta izenak nahastu egiten ditugu gehienetan. Atal honen helburua zalantza eta nahaste horiek argitzea da.

Dakizuen bezala, legamiak hartzidura edo fermentazioa sorrarazten duten onddo mikroskopikoak dira, eta ardoa, garagargoa eta ogia horiei esker lortzen ditugu, baina merkatuan “legamia” kontzeptupean salgai dauden legami batzuek ez dute fermentaziorik sortzen.

Legamia kimikoa eta Legamia industriala

Gure amek sukaldean erabiltzen duten legamia, bizkotxoak, tartak eta bestelako plater gozoak egiteko, guk “royal” izenez ezagutzen duguna, berez ez da legamia, legamia kimikoa baizik; hau da, bultzatzaile kimikoa da, ez dago onddoz osatuta, eta ez du hartzidurarik sortzen.

Eta orain galdetuko duzue: legamia ez bada, eta ez badu hartzidurarik sortzen, zergatik hazten dira bizkotxoak labean? Legami kimikoa bikarbonato sodikoa izan ohi da (bai, tripako mina izaten dugunean urarekin nahastuta hartzen dena). Osagai kimiko horrek, beroarekin karbono dioxidoa sorrarazten du, eta horregatik hazten dira bizkotxoak eta abar. Usadioz, bizkotxoak eta postre gozoak egiteko erabili izan den arren, legamia kimikoarekin ogiak ere egin daitezke, esaterako Irlandako soda bread tradizionala. Errezeta hori eta legamiarik gabeko beste ogien errezetak ikusi nahi badituzu, egin klik hemen eta hemen.

Legamia industriala eta Legamia naturala

Hemen zalantza eta buruhauste ugari sortzen dira. Zer da legamia industriala? Royal? Zer da legamia naturala? Okinek erabiltzen duten legamia-puska hori? Ez bata ez bestea. Ikusi berri dugun atalean azaldu dugu “royal” izenpean ezagutzen dena legamia kimikoa dela. Beraz, zer da legamia industriala eta zer da legamia naturala?

Ongi, lehen aipatu dugu legamiak onddoz osatuta daudela. Hartzidura duela milaka urte erabiltzen den teknika da, bai ardoa, garagardoa edo ogia egiteko, besteak beste. Gure ogia egiteko onddo horiek eskuratzeko moduaren arabera, bi legamia mota ditugu: legamia naturala eta legamia industriala. Legamia naturala duela mende eta erdi, legamia industriala asmatu arte, erabiltzen zen legamia-mota bakarra zen, modu naturalean sortutakoa. Gaur egun ama ore izenez ezagutzen da.

Beraz, legami naturala=ama orea.

Kontzeptu hori argitu ondoren, legamia industriala zer den azaltzea bakarrik geratzen zaigu. Legami industriala duela mende eta erdi asmatu zen gutxi gora behera, hartzidura sortzen duten osagai horiek prentsatu eta lehortzea lortu zenean. Legamia industriala da “okin-legamia” gisa ezagutzen diren bloke edo puskak, legamia fresko edo legamia prentsatu izenpean ere ezagutzen direnak.

Bloke horiek hozkailuan gorde behar dira, eta nahiko azkar erabili behar izaten dira, bestela azkar iraungitzen baitira. Gaur egun, supermerkatu gehienetan aurki daitezke, pizza-ore eta pasta freskoen ondoan, hozkailuetan.

Legamia industrialaren beste bertsio bat hauts motakoa da, legamia liofilizatua, gazteleraz “levadura seca de panadero” izenekoa, levadura de panadería izenez ere merkaturatzen dena. Legamia horrek askoz ere gehiago irauten du, paketetxoetan banatuta dator, eta ez da hozkailuan gorde behar (paketetxoa irekitzen denean bai, hotzean gorde behar da). Ogi-makinetan erabiltzen den bertsioa da hau.

Beraz, laburbilduz, legamien eskema orokorra horrelakoa izango litzateke.

OHARRA: Informazio hau (eta beste asko) ogipedian topatu dezakezue edozein momentuan.

 

Gurin xigortudun ogitxoak

Errezeta hau Xavier Barriga-ren “PAN” liburutik atera dut. Liburua erosi berri dut, eta egia esan, azalpen aldetik oso gustokoa ez dudan arren ,  dituen errezetak gustatu zaizkit.

Ogitxo hauek, gosaritarako prestatu nituen, gurina daramatenez, aproposak iruditu zitzaizkidan. Ez dira gozoegiak, eta gurin zaporea ere bere puntuan dute, beraz edozein unetan  jateko primerakoak dira, baita bazkaritan edo afaritan ere. Nik liburuko pausuak jarraitu nituen, baina gutxitxo harrotu ziren , tenperatura ez zen baxuegia hartziduran, baina halere denbora gehiago utzi banituen hobe.

Osagaiak;

.- 500 gr ogigintzarako galirin (indar irina )

.- 280 ml ur

.- 30 gr gurin

.- 15 gr legami prentsatu

.- 15 gr azukre (gozoak nahi badituzue, gehiago jarri)

.- 10 gr gatz

.- 10 gr esne hauts

Gurina ontzi batean jarri, eta xigortu, kolorea illundu arte, ondoren hozten utzi erabili aurretik.

Irina, ura, azukrea, gatza, esne hautsa eta legamia birrinduta nahasi,  ondoren gurin xigortua gehitu. Dena ondo nahasi, eta oratu, ore leun bat lortu arte. Orea banatu  ogiei eman nahi zaien tamainuaren arabera, ( nik 10 ogitxo egin nituen ) eta bolatxoak egin bakoitzarekin. Igotzen utzi orduerdi inguruz, nik hala egin nuen, baina hurrena denbora gehiagoz utzita egingo dut froga.

Denbora hau pasata, ogitxoei forma eman behar diegu. Gainazalean irin apur bat bota, bolatxoa bertan jarri, eta pixkat zapaldu. Orea ertzetatik barrurantz biltzen joan, paketetxo bat egingo bagenu bezala tolesdurak sortuz, ertzak orean barrurantza sartuaz. Azken ertza biltzean, behatzarekin barrurantz bultzatu. Sukaldeko zapi irineztatu batean, edota irineztaturiko ontzi batean, ogitxo hauek jarri, tolesdurak beherantza dituztela. Utzi igotzen, tamaina ia bikoiztu arte, 45-60 minutuz.

Labea piztu 220 º tan, eta bertan ontzi bat jarri ur pixka batekin, lurruna sortu dezan. Ogiak tamaina hartu dutenean, labeko plaka batean jarri, tolesdurak gora begira direla eta urez lainoztu ogien gaina. Labekatu 16-18 minutu inguru, gehiegi iluntzen utzi gabe.

Ikusten duzuenez itxuraz oso politak geratzen dira, zaporez ere oso onak.

On egin!

BERRI GARRANTSITSU BAT:

Ogi munduan zabiltzatenok beste blog-etan ikusita jada jakinaren gainean egongo zarete, gaur jarri dela martxan http://www.elforodelpan.com . Iban Yarza-ren proiektu hau, denbora luzez landu da beste ogizale askoren laguntzaz. Ilusio eta lan askoren emaitza, bertan aurkituko duzue, ogiaren munduko elkargune bat izateko asmotan sortua, eta denborarekin, eta denon laguntzaz, hazten joango dena. Denok animatu zaitezte sartu eta parte hartzera, denok dugu asko ikasteko lanabes honatik. Zorionak lanean parte hartu duzuen guztioi.

Moldeko esne ogia

Zubi honetan lasai egoteko denbora izan dut, eta aspaldiko partez, ogi berri bat egin dut. Errezeta hay Dan Leparden “The Handmade Loaf” liburutik atera dut. Hemen jartzea erabaki dut, hau ere egiten erraza baita, eta oraindik ama orearekin ogiak egiten ausartzen ez direnek ogi hau inolako konplikaziorik gabe egin ahal izango dutelako.

Hauek dira osagaiak:

• 1 1/2 koilarakadatxo legamia fresko (prentsatua).
• 350 gr. esne oso (pixka bat epelduta, 20ºC ingurura, nik mikroondasean sartu nuen minutu erdi inguru).
• 20 gr. ezti.
• 250 gr. galirin zuri arrunt.
• 250 gr. indar-galirin.
• 1 1/4 koilarakadatxo gatz.
• 25 gr. gurin urtu.

Bol handi batean, legamia, esnea eta eztia nahastu. Nahasketa horri irinak eta gatza gehitu, eta dena eskuz ongi nahastu, osagai guztiak erabat elkartu arte.

Nahasketa horri gurin urtua bota eta orea berriz ere ongi nahastu, gurina bertan erabat integratu arte.

Bola estali eta 10 minutu inguru deskantsatzen utzi.

Mahaia ongi garbitu, irin edo olio pixka bat zabaldu, gainean orea jarri.

Oratzeko, 10 segundu inguruz oratu, bola forma eman. Jarrian, bola ongi garbitu eta lehortu ondoren, olio pixka batekin igurtzi, eta orea bertan 10 minutu deskantsatzen utzi.

10 minutu horiek igaro ondoren, prozesu bera (10 segundu oratu+10 minutu bolean deskantsatzen utzi) bi aldiz errepikatu, eta orea 30 minutu deskantsatzen utzi.

12 x 19 cm inguruko molde bat olioz igurtzi, eta gero irin pixka bat bota, orea ez itsasteko.

Orea bi zatitan banatu eta bola forma eman.

Bi bolatxoak moldean sartu, bata bestearen ondoan, eta  ordu eta erdi fermentatzen utzi, tamaina bikoizten duten arte.

Labea 210 ºCra berotu. Ogia esne pixka batekin igurtzi, eta labean sartu. 15 minutu igaro ondoren, tenperatura 180 ºCra jaitsi eta beste 25 minutu inguru egosi labean. Nire labea potenteagoa da, eta tenperatura lehenago jaitsi behar izan nion, ogiak kolore gehiegi har ez zezan. Halaber, bukaeran aluminio paper pixka batekin estali nuen, bestela ogia erretzeko arriskua baitzegoen.

Denbora pasa ondoren, labetik atera, ogia moldetik atera eta parrila batean hozten utzi.

Goizean txigortuta jateko primerako ogia da, baita sandwichak egiteko ere. Egia esan, gurina duenez, ezin esan oso osasuntsua denik, ez da eguneroko modukoa, baina zaporez oso gozoa da, mami oso leuna du eta konturatu gabe jaten da, pentsa, etxean bi egunetan amaitu zen!